Матвеев Сергей Александрович - Великолепный век. Самые лучшие истории о героях. Уровень 1

С. А. Матвеев

Великолепный век. Самые лучшие истории о героях. Уровень 1

Oğuz Kağan

Ay Kağanın gözleri elâ, saçları ve kaşları kara, perilerden daha güzel bir oğlu oldu. Bu çocuğun adına Oğuz kydular.

Oğuz annesinden ilk sütü emdikten sonra konuştu; çiğ et, çorba ve şarap istedi. Kırk gün sonra büyüdü ve yürüdü. Ayakları öküz ayağı, beli kurt beli, omuzları samur omzu, göğsü ayı göğsü gibiydi. Vücudu baştan aşağı tüylüydü. Oğuz, at sürülerini güder ve avlanırdı.

Oğuzun yaşadığı yerde çok büyük bir orman vardı. Bu ormanda çok büyük bir gergedan yaşıyordu. Bu gergedan bir canavar gibiydi; at sürülerini ve insanları yiyordu. Oğuz cesur bir çocuktu. Günlerden bir gün bu gergedanı öldürmeye karar verdi. Mızrak, yay, ok, kılıç ve kalkanını alıp ormana gitti. Önce bir geyik avladı ve geyiği söğüt dalı ile bir ağaca bağlayıp gitti. Ertesi gün güneş doğarken geri döndü, gergedanın geyiği almış olduğunu gördü. Daha sonra Oğuz, avladığı bir ayıyı altın kuşağı ile bir ağaca bağlayıp gitti. Güneş doğarken geri döndü ve gergedanın ayıyı da almış olduğunu gördü. Bu sefer kendisi ağacın altında beklemeye başladı. Bir süre sonra gergedan geldi ve başı ile Oğuzun kalkanına vurdu. Oğuz mızrağı ile gergedanı öldürdü. Kılıcı ile başını kesti.

Bir gün Oğuz Kağan Tanrıya[1] yalvarırken birdenbire hava karardı. O sırada gökten bir ışık indi. Bu ışık güneşten ve aydan daha parlaktı. Bu ışığın içinde alnında parlak bir ben olan çok güzel bir kız vardı. Bu kız gülünce Gök Tanrı da gülüyor, kız ağlayınca Gök Tanrı da ağlıyordu. Oğuz bu kıza âşık oldu ve onunla evlendi. Bu kız üç oğlan çocuk doğurdu. Çocukların adlarını Gün, Ay ve Yıldız koydular.

Bir gün Oğuz ormanda ava çıktı. Ormandaki gölün ortasında bir ağaç gördü. Ağacın kovuğunda gözleri gök gibi mavi, saçları ırmak gibi dalgalı, dişleri inci gibi beyaz bir kız oturuyordu. Bu kız dünyanın en güzel kızıydı. Oğuz bu kıza âşık oldu ve onunla evlendi. Oğuzun bu kızdan da üç oğlu oldu. Bu çocukların adlarına da Gök, Dağ ve Deniz koydular.[2]

Oğuz Kağan halkına büyük bir ziyafet verdi. Misafirlerine çeşit çeşit yemekler, şaraplar, tatlılar ikram etti. Hep beraber yediler, içtiler. Oğuz Kağan bu ziyafetten sonra dünyanın dört bir tarafına elçilerle şu mektubu gönderdi:

Ben Uygurların kağanıyım2 ve yeryüzünün dört köşesinin de kağanı olmam gerekir. Sizden bana itaat etmenizi bekliyorum. Kim benim emirlerime itaat ederse, onu dost olarak kabul ederim. Kim benim emirlerime itaat etmezse, onu düşman sayarım. Onunla savaşır ve onu yok ederim.

Oğuz Kağanın yurdunun sağ yanında bulunan Altun Kağan, Oğuz Kağana pek çok altın, gümüş ve değerli taşlar hediye etti ve ona itaat ederek onunla dostluk kurdu. Oğuz Kağanın yurdunun sol yanında ise askerleri ve şehirleri çok olan Urum Kağan vardı. Urum Kağan, Oğuz Kağana itaat etmedi ve onun isteklerini reddetti. Oğuz Kağan buna çok sinirlendi ve askerleriyle birlikte Urum Kağanın ülkesine doğru yola çıktı. Kırk gün sonra Buz Dağın eteklerine geldi. Buraya çadırını kurdurdu ve sessizce uykuya daldı. Güneş doğunca Oğuz Kağanın çadırına bir ışık girdi. O ışıktan gök tüylü, gök yeleli büyük bir erkek kurt çıktı. Kurt, Oğuz Kağana Ey Oğuz! Sen Urum Kağanın üzerine yürümek istiyorsun; ben senin önünde yürüyeceğim dedi.

Bunun üzerine Oğuz Kağan ve askerleri kurdun arkasından yola çıktılar. Gök tüylü, gök yeleli büyük erkek kurt İtil Müren Denizinin yakınındaki Kara Dağın eteğinde durdu. Burada Urum Kağanın ordusu ile Oğuz Kağanın ordusu arasında büyük bir savaş oldu. Oğuz Kağan savaşı kazandı, Urum Kağanın ülkesini ele geçirdi.

Oğuz Kağan ve askerleri gök tüylü, gök yeleli kurdu izleyerek itil Irmağının kenarına geldiler. Oğuz Kağanın beylerinden Uluğ Ordu Bey, İtil Irmağını geçmek için ağaçlardan sal yaptı ve böylece karşıya geçtiler. Bu buluş Oğuz Kağanın çok hoşuna gitti ve Oğuz Kağan, Uluğ Ordu Beye Kıpçak adını verdi. Oğuz Kağan ve askerleri gök tüylü, gök yeleli kurdu izleyerek yeniden yola devam ettiler. Bu sırada Oğuz Kağanın çok sevdiği atı Buz Dağa kaçtı. Oğuz Kağanın çok üzüldüğünü gören beylerden biri Buz Dağa çıktı ve dokuz gün sonra alaca atı bularak geri döndü. Oğuz Kağan atını karşısında görünce çok sevindi. Atını getiren bu beye Sen buradaki beylerin başı ol. Senin adın Karluk olsun. dedi.

Bir süre ilerledikten sonra gök tüylü, gök yeleli erkek kurt Çürçet Yurdu demlen bir yerde durdu. Çürçetlerin kağanı, Oğuz Kağana itaat etmeyeceklerini bildirdi. Bunun üzerine burada büyük bir savaş oldu. Oğuz Kağan savaşı kazandı ve Çürçet Yurdunu ele geçirdi.

Oğuz Kağan, ordusunun önünde yürüyen gök tüylü, gök yeleli erkek kurtla Hindistan, Tangut, Suriye, Barkan gibi pek çok yere gitti. Buralarda büyük zaferler kazandı ve buraları hâkimiyeti altına aldı. Bu zaferlere düşmanları üzüldü, dostları sevindi. Oğuz Kağan sonunda pek çok ganimetle yurduna döndü.

Günlerden bir gün Oğuz Kağanın tecrübeli veziri Uluğ Bey, rüyasında bir altın yay ve üç gümüş ok gördü. Rüyasında altın yay gün doğusundan gün batısına kadar uzanıyordu. Üç gümüş ok da kuzeye doğru gidiyordu. Uluğ Bey bu rüyasını Oğuz Kağana anlattı. Oğuz Kağan bu rüyayı dinledikten sonra yurdunu oğulları arasında paylaştırdı.

Упражнения

1. Вставьте пропущенное числительное:

____________________ gün sonra büyüdü ve yürüdü.

1) 20 yirmi

2) 30 otuz

3) 40 kırk

4) 50 elli

5) 60 altmış

2. Какой зверь жил рядом с домом Огуза?

1) filel слон

2) gergedan носорог

3) timsah крокодил

4) kaplan тигр

5) aslan лев

3. Как звали первых трёх сыновей Огуза?

1) Ay, Gün, Enes

2) Ahmet, Ay

3) Ay, Gün, Yıldız

4) Yıldız, Emirhan, Mehmet

5) Mustafa, Ömer, Umut

4. Как звали последующих трёх сыновей Огуза?

1) Hamza, Hüseyin, İbrahim

2) Gök, Mert, Miraç

3) Dağ, Ömer, Umut

4) Dağ, Deniz, Gök

5) Deniz, Dağ, Hamza

5. Какой зверь отправился во главе похода на Урум-Кагана?

1) ayı медведь

2) boğa бык

3) kurt волк

4) keçi козёл

5) fare мышь

6. Сколько было серебряных стрел при золотом луке?

1) 1 bir

2) 2 iki

3) 3 üç

4) 4 dört

5) 5 beş

Ответы

1. 40 kırk

2. gergedan носорог

3. Ay, Gün, Yıldız

4. Dağ, Deniz, Gök

5. kurt волк

6. 3 üç

Uşun Koca Oğlu Segrek

Oğuz zamanında Usun Koca adında bir adamın iki oğlu varmış. Büyük oğlunun adı Egrek, küçük oğlunun adı ise Segrekmiş. Egrek, çok cesur ve yiğit bir delikanlıymış. istediği zaman Bayındır Hanın sarayına gidebiliyor, onunla ve onun vezirleriyle konuşabiliyormuş. Aynı şekilde Kazan Beyin de tüm ziyafetlerine katılıyormuş. Hatta bu toplantılar sırasında diğer beylerin önüne geçerek Kazan Beyin yanına oturuyormuş.

Bir gün yine böyle bir toplantıda Egrek, oradaki beylerin önüne geçip Kazan Beyin yanına oturmuş. O zaman Ters Uzamış adındaki bir bey, Hey Usun Koca oğlu Egrek! Burada oturan beylerin her biri oturduğu yeri kılıcının ve emeğinin kuvvetiyle almıştır. Sen baş mı kestin, kan mı döktün, aç mı doyurdun, çıplak mı giydirdin? Sen niçin en önde, Kazan Beyin yanında oturuyorsun? diye bağırmış.

Akıllı bildiğini söyler, deli söylediğini bilmez. Egrek, Ters Uzamışa uzun uzun bakmış ve Baş kesip kan dökmek hüner midir? diye sormuş. Ters Uzamış da Evet, hünerdir! diye cevap vermiş. Ters Uzamışın bu sözleri Egreke çok dokunmuş. Bunun üzerine Egrek hemen kalkıp Kazan Beyin yanına gitmiş. Kazan Beyden düşmanla savaşmak için izin istemiş. Kazan Bey izin verince Egrek savaş hazırlıklarına başlamış.

Egrek üç yüz askeri ile birlikte Şirügüvenden Gökçe Denize[3] kadar olan her yeri yağmalamış. Bol bol ganimet toplamış. Daha sonra Alınca Kalesine ulaşmış. Düşmanları Kara Tekfur, Egrek ve askerlerine tuzak kurmak için Alınca Kalesinin yanma bir koru yaptırmış. Koruda bolca kaz, tavuk, geyik, tavşan varmış. Egrek ve askerleri bu güzel koruya girmişler. O sırada Kara Tekfurun askerleri, Egrekin askerlerini öldürüp Egreki almışlar ve kaledeki zindana atmışlar. Egrekin ailesi bunu öğrenince yas tutmuşlar, günlerce ağlayıp feryat etmişler.[4]