---------------------------------------------
Кристи Агата
Агата Крысцi
Бездакорная пакаёўка
Апавяданне
Пераклад: Валерый Чудаў, Мiхаiл Котаў
- Прабачце, мадам, цi не магла б я з вамi пагаварыць?
Такое пытанне можна было лiчыць недарэчным, бо Эдна, маленькая пакаёўка мiс Марпл, гэтым самым зваротам ужо пачала гаворку са сваёю гаспадыняю.
Адзначыўшы гэта, мiс Марпл адразу ж адказала:
- Вядома, Эдна. Заходзь i зачынi дзверы. Што здарылася?
Паслухмяна зачынiўшы дзверы, Эдна зайшла ў пакой, скамячыла ражок фартуха i некалькi разоў уздыхнула.
- Ну што, Эдна? - падбадзёрваючы, папыталася мiс Марпл.
- О, прабачце, панi, гэта ўсё мая стрыечная сястра Глэдзiс. Бачыце, яна засталася без работы.
- Мне шкада яе, дарагая. Яна служыла ў Олд-Холе, праўда ж, у мiс... мiс... Скiнераў?
- Ага, панi, праўда. I Глэдзiс гэта вельмi засмуцiла, вельмi засмуцiла.
- Аднак перад тым Глэдзiс даволi часта мяняла гаспадароў, праўда?
- Ага, панi. Яна гэта рабiла, каб не заседжвацца. Яна, пэўна, нiколi не супакоiцца, вы разумееце, што я хачу сказаць. Але, бачыце, яна заўсёды папярэджвала!
- А гэтым разам усё было наадварот? - суха папыталася мiс Марпл.
- Але, панi, i гэта вельмi засмуцiла Глэдзiс.
Мiс Марпл крыху здзiвiлася. Яна помнiла Глэдзiс, якая iншы раз прыходзiла пiць гарбату у кухню ў свой "выхадны" дзень, помнiла як дзябёлую дзяўчыну-рагатушку, заўсёды з ураўнаважаным характарам.
- Бачыце, панi, усё гэта таму, што мiс Скiнер не так усё зразумела.
- Як зразумела мiс Скiнер? - цярплiва папыталася мiс Марпл.
Цяпер ужо Эдна выклала ўсе свае навiны:
- О, панi, гэта такi ўдар для Глэдзiс. Бачыце, прапала адна брошка ў мiс Эмiлii, i такi падняўся вэрхал, што i ўявiць нельга. Вядома, нiкому не падабаецца, калi такое здараецца; гэта такое хваляванне, панi, вы разумееце, што я хачу сказаць. Глэдзiс памагала шукаць. Шукалi ўсюды. Мiс Лавiнiя ўжо загаварыла, што пойдзе ў палiцыю, i раптам брошка знайшлася. Яна ляжала ў шуфлядцы ў туалетным столiку. Глэдзiс падзякавалi.
А тут на другi дзень разбiлася талерка, мiс Лавiнiя вельмi раззлавалася i сказала Глэдзiс за месяц звольнiцца. Глэдзiс адчула, што гэта не за талерку i што мiс Лавiнiя проста шукае зачэпку, i гэта, вiдаць, за брошку; яны думаюць, нiбы яна ўзяла яе i паклала зноў, калi сказалi пра палiцыю. Але Глэдзiс не магла гэтага зрабiць, яна б нiколi не рашылася на такое. А што ёй рабiць, калi пра яе пойдуць розныя плёткi, гэта ж вельмi непрыемна дзяўчыне, вы ж ведаеце, панi.
Мiс Марпл згодна кiўнула галавою. Хоць яна i не адчувала асаблiвай сiмпатыi да гэтай дзябёлай самаўпэўненай Глэдзiс, яна верыла ў сумленнасць дзяўчыны i добра ўяўляла, як здарэнне магло ўзрушыць яе.
Эдна спыталася з сумам:
- Я думаю, тут вы нiчым не паможаце, панi?
- Скажы ёй, каб не рабiла глупства, - сказала мiс Марпл рашуча. - Калi яна не брала брошкi - а я ўпэўненая, што не брала, - дык ёй няма чаго хвалявацца.
- Пойдуць чуткi, - з сумам сказала Эдна.
- Сёння я буду там i пагавару з мiс Скiнерамi, - супакоiла яе мiс Марпл.
- Дзякуй, мадам, - сказала, Эдна.
Олд-Хiл быў вялiкi дом вiктарыянскага стылю, акружаны лесапаркам. Паколькi выявiлася, што яго нельга было прадаць i здаць у наём такiм, як ён ёсць, цалкам, нейкi спрытны спекулянт раздзялiў дом на чатыры асобныя кватэры "з цэнтральнай абагравальнай сiстэмаю i паркам". Паркам валодалi ўсе кватаранты. Эксперымент удаўся. Адну кватэру занялi багатая старая эксцэнтрычная лэдзi i яе служанка. Гэтая старая захаплялася птушкамi, i кожны дзень яна збiрала цэлае птушынае царства на кармленне. Другую кватэру арандаваў суддзя, якi вярнуўся з Iндыi, са сваёю жонкаю. Маладая пара, якая нядаўна пажанiлася, заняла трэцюю кватэру, а чацвёртую два месяцы таму назад нанялi дзве старыя дзеўкi па прозвiшчы Скiнер. Казалi, што гаспадар быў задаволены.