гаять кыска (очень короткий)
аеруча тəмле (особенно вкусный)
гаять акыллы (очень умный).
Есть и другие, более утонченные формы превосходной степени. Но это только для сведения:
зурларның зуры - большой из больших
акыллының акыллысы - умный из умных
матурның матуры - красивый из красивых.
Задание 1. Прочитайте предложения и переведите.
Бу алма зур. Бу алмалар зуррак. Бу кыз матур. Бу - бик матур кыз. Өй Җылы. Өй Җып-Җылы. Урман яшел. Урманнар ямь-яшел.
Үлəн сары. Үлəннəр сап-сары. КӨн бик матур. КӨннəр аеруча матур. Син гаять акыллы. Галим Рəшиттəн акыллырак.
РӨстəм миннəн зуррак. Саша Колядан кечкенəрəк. Син бик зур. Син - иң зур бала. ГӨлфия - иң кечкенə бала. Сəрия - гаять акыллы. Мирза аеруча акыллы. Чəчəк кып-кызыл. Бу чəчəклəр аеруча кызыл. КӨн салкын. КӨннəр сап-салкын. КӨн салкынрак.
Задание 2. Вставьте прилагательные.
1. - Бу алма… мы?
- Юк, яшел.
2. - Галиянең костюмы … мы?
- əйе.
3. - Айсылу … костюм аламы?
- Юк, зəңгəр.
4. - Аның портфеле … мы?
- Юк, кап-кара тҮгел.
5. - Синең машинаң… ме?
- əйе, …
6. - Булатның машинасы нинди?
- …
7. - əтиеңнең машинасы нинди?
- …
8. - Сезнең квартирагыз бик … мы?
- Юк, бик … тҮгел.
На прощание вам три пословицы.
Алтын кирəк тҮгел, акыл кирəк (Не нужно алтына, ум нужен).
Акыллы ир хатынын яманламас [акъыллы ир хатынын йаманламас] - (Умный муж не станет поносить жену).
Акыллы сҮз алтыннан кыйбат [акъыллы сҮз алтыннан къыйбат] - (Умное слово дороже золота).
Сау булыгыз!
Урок 15
Школа. Диалоги. Задания.
(Унбишенче дəрес)
К теме "Школа" добавим следующие новые слова, и в диалогах вы их сможете использовать.
Мəктəп - школа
укучы [укъучы] - ученик
шəкерт - шакирд, ученик
укытучы [укъытучы] - учитель
сорау [сора - ] - вопрос
Җавап [Җа - ап] - ответ
дəрес - урок
дəреслек - учебник
такта [такъта] - доска
акбур [акъбур] - мел
тəнəфес - перемена
татар теле - татарский язык
рус теле - русский язык
билге - оценка
бишле - пятерка
дҮртле - четверка
Өчле - тройка
икеле - двойка
берле - единица
ал - бери, получай
икеле алма - не получай двойку
чҮпрəк - тряпка
Өй эше - домашнее задание
укыта - учит, преподает
Өйрəтə - учит, обучает
рəсем - рисование
тарих - история
кҮнегҮ - упражнение
бирем - задание
əдəбият - литература
сыйныф - класс
кыңгырау - звонок
сыйныф Җитəкчесе - классный руководитель
Теперь поговорим по-татарски:
1. - Нурия, бҮген ничə дəрес?
- Өч дəрес.
2. - АйгӨл, сездə кем укыта?
- Халидə апа.
3. - Мансур, бҮген рəсем дəресе бармы?
- əйе, бар.
4. - Галия апа, Сез безгə керəсезме?
- Хəзер.
5. - Бу нинди сорау?
- Бик яхшы сорау.
6. - Хəзер нинди дəрес?
- География.
7. - Хəзер нинди дəрес?
- Татар теле.
8. - Сездə ничə укучы бар?
- Унике.
9. - Рəсимə, тактага чык əле.
- Хəзер.
10. - Бу такта чистамы?
- Чиста.
11. - Син бҮген нинди билге алдың?
- Бишле.
12. - əни, мин бҮген ике дҮртле, бер бишле алдым.
- Рəхмəт, улым.
13. - Кəрим, чҮпрəк бармы?
- Бар. Менə.
14. - БҮген Җыр дəресе бармы?
- əйе, бар.
15. - Сездə сыйныф Җитəкчесе кем?
- МӨнирə апа.
16. - Тəнəфес кайчан?
- Хəзер.
17. - Балалар, нинди сораулар бар?
- Юк.
18. - Укучылар, Өй эшен языгыз. Марат, син дə яз!
- Хəзер.
19. - РӨстəм, укытучыгыз кем?
- Котдус абый.
20. - Ришат, дəреслеклəрең бармы?
- Бар, Кəрим абый.
- Яңамы? (Новые ли?)
- əйе.
21. - Балалар, кем сӨйли?
- Мин, апа.
- СӨйлə, Шамил.
22. - Укучылар, кем əйтə?
- Мин!
- Мин!
- Мин!
- əйдə, Камил əйт!
23. - Укучылар, дəфтəрлəрегез бармы?
- Бар.
- Дəфтəрлəрегезгə языгыз: "БҮген - егерменче ноябрь".
24. - БҮген тарих дəресе бармы?
- əйе, бар.
25. - əдəбият дəресе буламы? (будет ли?)
- Була.
26. - Сезнең сыйныфта тарихны кем укыта?
- Сания апа.
27. - Бишенче класста əдəбиятны кем укыта?
- ТаҺир абый.
28. - Сезнең сыйныфта ничə кыз бар?
- Унбиш.
29. - Унынчы класста ничə егет (парень) бар?
- Егерме бер.
30. - Укучылар, кем беренче Җавап бирə?
- Мин, Нурия апа!
- Мин, Нурия апа!
- Мин, Нурия апа!
- əйдə, Хəлим, Җавап бир əле.
31. - Мəрзия, бҮген кичə (вечер) буламы?
- Белмим, Сəлимə.
- Рəйсə, син белəсеңме?
- Белəм.
- Нəрсə белəсең?
- Кичə бҮген була.
- Рəхмəт.
Задание 1. Составьте диалог "В школе".
На прощание опять вам четыре пословицы.
Белем малдан кадерле [белем малдан къəдерле] - Знание дороже богатства.
Бер галим мең наданга тора [бер "алим мең надаң"а тора] - Один ученый стоит тысячи неграмотных.
Уйнап сӨйлəмə, уйлап сӨйлə - Не говори играючи, говори подумав.
Җиде йортның телен бел, Җиде тӨрле белем бел - Знай языки семи (букв.) домов, знай семь разных наук.
Сау булыгыз!