11
rokicina rokita; gatunek krzewiastej wierzby, rosnącej na terenach wilgotnych, torfowiskach, mokrych łąkach. [przypis edytorski]
12
grzybień roślina wodna o dużych, unoszących się na powierzchni liściach i białych kwiatach; nenufar, lilia woda. [przypis edytorski]
13
cyranka rodzaj wędrownego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych. [przypis edytorski]
14
bekas rodzaj ptaka łownego występującego na terenach podmokłych. [przypis edytorski]
15
kurka wodna średniej wielkości ptak wodny z rodziny chruścieli. [przypis edytorski]
16
kulik niewielki ptak brodzący o długim dziobie. [przypis edytorski]
17
szklarz (pot.) szklarka, gatunek ważek o zielonym ciele i błyszczących, szklistych skrzydłach. [przypis edytorski]
18
świtezianka rodzina ważek o metaliczno-niebieskim ubarwieniu ciała i ciemnym lub niebieskim żyłkowaniu skrzydeł. [przypis edytorski]
19
mucha wodna tu zapewne: nartnik, plesica a. poślizg, jeden z rodzajów pluskwiaków żyjących na powierzchni wód stojących. [przypis edytorski]
20
karbowy nadzorca robotników rolnych; nazwa pochodzi od kija, na którym nacinano karby, zapisując w ten sposób ilość wykonanej pracy. [przypis edytorski]
21
fundować tu: zakładać, budować. [przypis edytorski]
22
mnich drewniana rura z zastawkami służąca do regulowania poziomu wody w stawie. [przypis edytorski]
23
na komornym siedzieć nie mieć własnego domu i mieszkać w izdebce w domu innego, bogatszego chłopa, przeważnie w zamian za świadczoną pracę. [przypis edytorski]
24
fornal (daw.) pracownik zatrudniony jako woźnica w majątku ziemskim. [przypis edytorski]
25
ordynaria część wynagrodzenia służby dworskiej wydawana w naturze (zbożu, kartoflach itp.). [przypis edytorski]
26
tytuń dziś popr.: tytoń. [przypis edytorski]
27
zmiarkować (daw.) zauważyć, zorientować się. [przypis edytorski]
28
przednówek okres przed nowymi zbiorami; dawniej najtrudniejszy do przetrwania na wsi okres, kiedy po zimie kończyły się zapasy żywności ze zbiorów zebranych jesienią, a nie można było jeszcze zebrać nowych plonów. [przypis edytorski]
29
marli głód (daw.) przymierali głodem, cierpieli głód. [przypis edytorski]
30
sążeń daw. jednostka długości, równa szerokości rozpostartych ramion dorosłego mężczyzny, tj. ok. 1,82 m. [przypis edytorski]