Θυμώνω όταν οι δυτικοί εκπλήσσονται που τα αναπτυξιακά προγράμματα, που τα έχουν χώσει στα λαρύγγια των προβληματικών χωρών, δεν οδηγούν σε προφητικά αποτελέσματα. Θυμώνω ακόμα περισσότερο όταν οι λύσεις για τις ανάγκες των κατοίκων μπορούν να αντιμετωπιστούν με συνεκτικό τρόπο. Αντ' αυτού, από τα γραφεία τους στην Ουάσιγκτον, Π.Κ., οι οικονομικοί δρυΐδες καθαρίζουν τα δεδομένα και αναπτύσσουν απλοποιημένα μοντέλα, τα οποία αποσπούν την πολυπλοκότητα της παρατηρήσιμης πραγματικότητας.
Κατά καιρούς, οι κρίσιμες μελέτες που διεξήχθησαν από άλλα μέλη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και από τους εμπλεκόμενους της Παγκόσμιας Τράπεζας έχουν αποδείξει την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων κορυφαίων διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων4. Αυτές οι ένοχες συνειδήσεις κατακρίνουν το πώς μια χώρα σε οικονομική λιποθυμία αντιμετωπίζεται σαν σε κώμα, σπεύδει στα Επείγοντα Περιστατικά ενός διεθνούς οργανισμού, κλειδώνεται σε χρηματοοικονομικές εκκολαπτικές συσκευές, και άναυδη από μια εθιστική υπερβολική δόση βοήθειας, είναι έπειτα κακοποιημένη και μαζικά βιασμένη από νεκρόφιλους παράφρονες και χρησιμοποιείται ως πεδίο δοκιμών για παράλογα πειραματικά προγράμματα μεταρρύθμισης. Ο Θεός απαγορεύει, ένα έθνος φυτό δείχνει κάθε σημάδι ζωής μετά από αυτές τις περιττές χειρουργικές επεμβάσεις ανοικτής καρδιάς όπως αυτή που έκανε η Αργεντινή Δημοκρατία. Θα είναι στο έλεος των άγριων γύπες που θα προσπαθούν να του βγάλουν τα μάτια και τα έντερα.
Οι Αποτυχημένες Κρατικές Λύσεις του ΟΗΕ
Ποιο είναι το πρότυπο αντίδοτο που εγχέεται σε ένα έθνος που θεωρείται «αποτυχημένο κράτος;» Ας δούμε την Αϊτή μετά από τον τυφώνα Σάντι που διέρρευσε μέσα από αυτό το έθνος βουντού που ήταν ήδη κοινωνικά-πολιτικά-οικονομικά σαλεμένο για έναν αιώνα. Πρώτον, μπήκε σε καραντίνα και τέθηκε υπό την επίβλεψη τρομακτικών οφθαλμών διεθνούς εποπτείας. Μετά από τα όσα επέβαλαν τα ισχυρά έθνη μέσω των δωροδοκιών (δημοκρατικές εκλογές) σε εκατομμύρια αναλφάβητους, ένας χαρισματικός κλόουν του οποίου η φωτεινότερη ιδέα ήταν να διοργανώσει καρναβαλικούς εορτασμούς σε όλο το μικρό τμήμα της νήσου Ισπανιόλα, ενώ σοβαρές αποφάσεις ελήφθησαν αποκλειστικά από την Παγκόσμια Τράπεζα και τους απεσταλμένους του Διεθνού Νομισματικού Ταμείου. Τα εγκλήματα που διαπράττονται στην Αϊτή είτε κοινωνικά, είτε πολιτικά είτε εμπορικής ανταλλαγής απέχουν πολύ από το να είναι μια μεμονωμένη περίπτωση. Τα κονδύλια της διεθνούς βοήθειας έχουν χρησιμοποιηθεί από τα έθνη των αρπακτικών για να εξαγάγουν αυτού του είδους τις παραχωρήσεις στα σακατεμένα έθνη, τα οποία συχνά δεν είναι πρόθυμα να προσφέρουν σε υγιείς περιόδους.
Αυτό που έχουμε δει στην Αϊτή και σε άλλες μαύρες τρύπες, που υιοθετήθηκαν οι ίδιες προσεγγίσεις, είναι ότι τα διορθωτικά μέτρα είχαν ένα χειρότερο καθαρό αποτέλεσμα από το ίδιο το πρόβλημα. Πρωτίστως, επειδή οι κλεπτομανείς και οι τεχνικοί «εταίροι» των εν λόγω εθνών εφαρμόζουν συχνά αντιφατικά δόγματα και μεταρρυθμίσεις που προκαλούν παραπέρα πτώση των φτωχών χωρών. Δεν θα έπρεπε να είμαι ο πρώτος να σας πει ότι ο Τζων Μέυναρντ Κέυνς και οι απόγονοι του Χάρι Ντέξτερ Γουάιτ και άλλα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ενεργούν υπό τις ιδιοτροπίες των υποστηρικτών τους και των υποστηρικτών των υποστηρικτών τους. Αυτό, με τη σειρά του, οδηγεί σε έναν άλλο γύρο κατασπαραγμένων αποβλήτων πόρων και κακοδιαχείρισης. Εάν λαχταράτε μια αίσθηση του μεγέθους αυτού του χάος, παρακαλώ επισκεφθείτε το Cite' Jalousie, το Port au Prince, στην Αϊτή και συγκρίνετε τις με βίλες που έχουν ενοικιαστεί από τους «ειρηνοποιούς» των Ηνωμένων Εθνών λίγα μίλια μακριά.
Δεν έχει σημασία, σοσιαλισμός ή καπιταλισμός, η απληστία είναι απληστία, η αλαζονεία είναι μεταδοτική με την εξουσία και το πολιτικό μονοπάτι με την ικανότητας της κτήσης όλων αυτών έχει μικρή διαφορά. Το τελικό αποτέλεσμα είναι η δοξασία στα πόδια των ήρωων είτε στα αθλητικά παπούτσια της Nike είτε στα μυτερά παπούτσια ενός πολιτικού. Το αποτέλεσμα είναι η συνεχιζόμενη ταλαιπωρία κάτω από ένα διαφορετικό οικονομικό σύστημα που στέκει σταθερά στους προνομιούχους λίγους και διακρίνει τους μειονεκτούντες πολλούς. Τι να πούμε για την ανθρωπότητα όταν, ξανά και ξανά, οι εθνικοί ηγέτες κλείνουν τα μάτια στη συνέχιση των απάνθρωπων πρακτικών. Η δουλεία εξακολουθεί να υπάρχει. Δεν είναι τόσο ανοιχτή, δεν υπάρχουν πλοία γεμάτα μαύρη ή καφέ εκδιδόμενη φυλακισμένη ανθρωπότητα, τώρα μεταφέρονται σε εμπορευματοκιβώτια σε πλοία που ταξιδεύουν ελεύθερα στην ανοικτή θάλασσα αναζητώντας σπίτια στις πιο μοντέρνες πόλεις του κόσμου.
Κηρύξα χωρίς να έχω ποτέ τη σιγουριά πως θα ξανακηρύξω, και ως μελλοθάνατος στους μελλοθάνατους».
– Ρίτσαρντ Μπάξτερ
Σήμερα, οι οικονομολόγοι ισχυρίζονται ότι μια θεωρία δεν μπορεί να αναπτυχθεί παρά μόνο με έναν καθαρά μπερδεμένο τρόπο. Κάθε φαινόμενο που δεν μπορεί να αναδομηθεί σε ένα μαθηματικό μοντέλο θεωρείται παράλογο και κατακερματισμένο. Κατά μια έννοια, τίποτα δεν εξηγείται εκτός και αν τα πάντα δηλώνονται σε ένα μπερδεμένο πλαίσιο εξισώσεων, αυτό το βιβλίο διαβάζεται σαν μια επιστολή αυτοκτονίας. Δεν είμαι αρκετά καταθλιπτικός ούτε για να πηδήξω μπροστά σε ένα τρένο του μετρό, ούτε για να κάνω ταξίδι σε ένα βουδιστικό ναό μοναχών. Οφείλω να ευχαριστήσω τους κλασικούς και άσωτους πολιτικούς οικονομολόγους που δεν τείνουν σε αυτό τον περιορισμό και οι οποίοι γέννησαν με αισθητικότητα βασικές αρχές και, δυστυχώς, στις περισσότερες περιπτώσεις, ισχυρές διαβολικές πραγματείες.
Στις χώρες του τρίτου κόσμου, η αντίθεση ανάμεσα στη δυστυχία και την απελπισία των πολλών και το επίπεδο χλιδής και σπατάλης των λίγων δεν είναι περίπλοκο περίγραμμα, αλλά μάλλον μια παρατηρήσιμη πραγματικότητα σε μια τρελή κλίμακα που ισοδυναμεί με ηθικό βδέλυγμα.
Δυτικοί ρεβιζιονιστές υπό την αιγίδα διεθνών οργανισμών όπως το Πρόγραμμα Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (UNDP) υποδηλώνουν ότι οι εφιάλτες των χωρών του τρίτου κόσμου δεν έχουν καμία σχέση με τον αποικισμό. Η αξιολύπητη δικαιολογία κρατιέται ως αλήθεια ακόμη και όταν βλέπουμε μετα-αποικιακά κοινωνικά στρώματα που αντανακλούν το σύστημα κάστας που κληρονόμησε από το αδίστακτο εκμεταλλευτικό κοινωνικό κατασκεύασμα του αποικισμού. Έχει κάνει λίγα πράγματα, εκτός από την επιβολή ενός μανιακού αρχηγού κράτους, για να βοηθήσει τους περιθωριοποιημένους να αποφύγουν ένα ζοφερό μέλλον. Η κοινωνική και πολιτική ανθρωποφαγία και οι εμπορικές ανταλλαγές (καπιταλισμός) είναι μια εξωγενής έννοια που αποδεικνύεται ακατάλληλη για τις πραγματικότητες και τις δυνατότητες των αναπτυσσόμενων χωρών.
Στην παγκόσμια αρένα του καπιταλισμού, η ικανότητα ενός έθνους να αγωνίζεται εναντίον άλλων τουλάχιστον του ίδιου μεγέθους προκαθορίζει την προοπτική ανάπτυξης και εξέλιξης. Η Δημοκρατία του Μπουρούντι και το Βασίλειο του Βελγίου, δύο χώρες περίπου ίδιου μεγέθους και πληθυσμού, δεν μπορούν να διαχωριστούν οικονομικά. Το ΑΕΠ του Μπουρούντι είναι το μισό από το ένα τοις εκατό του Βελγίου. Εκτός από το χρέος που υπερβαίνει το ΑΕΠ του μικρού Βασιλείου, πώς αλλιώς το Βέλγιο πέτυχε αυτή τη δύναμη;
Οι ιστορικοί μιλούν για το συγκριτικό πλεονέκτημα του Βελγίου στο Μπουρούντι ξεκινώντας από τον 19ο αιώνα. Ο βασιλιάς του Βελγίου Λεοπόλδος Β’5 ακολούθησε το καλό το μονοπάτι του «αν δεν διαθέτετε πόρους, αρπάξτε μερικούς». Μέσα από αυτό, όπως και οι Κάτω Χώρες, η Βρετανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Γερμανία, μπόρεσαν να συσσωρεύσουν τον προσωπικό και τον εθνικό πλούτο. Η αποικιοκρατία δεν ήταν μια αυτοκαταστροφική αποστράγγιση στην εγχώρια οικονομία. Ακριβώς το αντίθετο.