คุณนายลีสนใจเรื่องครอบครัว ฐานะ และเกียรติยศอย่างมาก แต่ทว่าเธอก็ไม่ได้ต้องการวัตถุมากไปกว่าที่มีอยู่ เธอเรียนรู้โดยใช้เวลาไม่นานนัก จนสิ่งเหล่านั้นไม่สำคัญสำหรับเธออีกต่อไป
เธอมีโทรศัพท์มือถือ และโทรทัศน์อยู่แล้ว แต่สัญญาณแย่มากที่เล็กน้อยมากที่จะบ่น และก็ไม่มีอะไรที่เธอสามารถทำได้นอกจากเฝ้ารอให้รัฐบาลดำเนินการปรับปรุงเครื่องส่งสัญญาณในพื้นที่ซึ่งจะเกิดขึ้นในวันหนึ่งแน่นอน หรือไม่ก็เร็ว ๆ นี้ เธอไม่ได้ต้องการรถ เพราะเธอไม่อยากไปไหนทั้งนั้น และนอกจากนี้ถนนไม่ได้ดีอยู่แล้ว
อย่างไรก็ตาม มันไม่เพียงแค่ผู้คนในช่วงอายุของเธอ และคิดว่ารถหนึ่งคันกว่าจะเข้าจอดในสถานีนั้นช่างนานเหลือเกินจนพวกเขาไม่พึงปรารถนามาหลายสิบปีก่อน กล่าวอีกนัยหนึ่งก็คือ เธอพอใจกับรถจักรยานและรถมอเตอร์ไซค์คันเก่าที่ใช้เป็นพาหนะในครัวเรือน
คุณนายลีก็ไม่ได้ปรารถนาที่จะใส่ทอง หรือเสื้อผ้าแฟชั่นอีกต่อไปแล้ว เนื่องจากต้องดูแลเลี้ยงดูลูกสองคนด้วยค่าแรงของอาชีพชาวนาหลายปีมาแล้วเช่นกัน ถึงแม้ว่าทั้งหมดนั้น คุณนายลีเป็นผู้หญิงที่มีความสุขซึ่งรักครอบครัวเป็นอย่างมาก และยินดีที่จะอยู่ตามที่เธอเป็น และที่เธออยู่ จนกว่าพระพุทธเจ้าเรียกตัวเธอกลับบ้านเก่าอีกครั้งในวันหนึ่ง
นายลีเฝ้าดูภรรยาของเขาที่กำลังเดินมาหาเขา เธอกำลังปรับอะไรบางอย่างภายใต้ผ้าถุงของเธอจากด้านนอก มีบางอย่างไม่ถูกต้อง เขาควรสงสัย แต่ก็ไม่ได้ถามอะไร เธอนั่งบนขอบโต๊ะ แล้วสะบัดขาขึ้นนั่งเหมือนนางเงือกบนโขดหินในเดนมาร์ก
“โอเค ยายเฒ่าจะพูดอะไร”
“โอ้ มานี่สิ มัด เธอไม่ได้แย่ขนาดนั้น! โอเค เธอกับเขาเข้ากันได้ดี แต่นั่นเป็นเพียงบางครั้งใช่หรือไม่ เขาไม่เคยพูดถึงเรื่องแย่ ๆ เกี่ยวกับเธอ แล้วทำไมเมื่อสามสิบนาทีที่ผ่านมาเขาถึงพูดเรื่องสุขภาพของเธอ…และเรื่องลูก”
“บางครั้งเธอก็โง่เหมือนกันนะเฮง เธอพูดกับฉันและเกี่ยวกับฉันอย่างดีหากมีคนรอบ ๆ ตัวได้ยิน แต่เมื่อใดก็ตามที่เราอยู่ลำพัง เธอจะปฏิบัติกับฉันเหมือนขี้โคลน และทำมาตลอด เธอเกลียดฉัน แต่เธอก็กลบเกลื่อนไม่ให้ใครรู้ เพราะเขารู้ว่าเธอจะเข้าข้างฉัน ซึ่งไม่ใช่ตัวเธอ คุณผู้ชาย เขาคิดว่าตัวเองรอบรู้งั้นหรือ แต่เธอไม่เคยรู้ว่ามีเกิดอะไรขึ้นภายใต้จมูกของเธอเอง
“เธอกล่าวหาฉันสารพัดในช่วงหลายปีที่ผ่านมา และหลายครั้งด้วยเช่นกัน…เช่น ไม่รักษาบ้านให้สะอาด ไม่ซักผ้าให้เด็ก ๆ และมีครั้งหนึ่งเธอยังบอกอีกว่าอาหารของฉันมีกลิ่นเหมือนฉันใช้ขี้แพะมาทำอาหาร!
“บ๊ะ เธอไม่เคยมองอีกมุมหนึ่งเลย แต่เธอก็ไม่เชื่อในตัวฉันด้วย เธอทำแบบนั้นกับภรรยาของตัวเองตัวเองใช่มไหม ใช่ เธออาจยิ้มได้นะ แต่มันไม่ตลกเลยสำหรับฉัน สามสิบปีมาแล้วให้ฉันพูดบ้างนะ ไม่เป็นไร มันเป็นอะไรที่เธอต้องพูด”
“ไม่มีอะไรจริง ๆ นั่นเป็นเพียงการตรวจสุขภาพ ดังนั้นมันจึงเป็นกิจวัตรเดิม ๆ เธอรู้ไหม ฉันฉี่ลงบนตะไคร้น้ำ บ้วนน้ำลายลงบนก้อนหิน แล้วก็ขอให้เธอฉีดเสปรย์แอลกอฮอล์ทำความสะอาดตัวจากขี้ฟันยายแก่ มันทำให้ฉันขนลุกเมื่อนึกถึงมัน เธอบอกว่า เธอจะบอกฉันในวันพรุ่งนี้ ในตอนที่เธอแจ้งให้ฉันทราบผล
“ลูก ๆ อยู่ที่ไหน พวกเขาไม่มาร่วมการสนทนาเรื่องในครอบครัวนี้ด้วยหรือ”
“ฉันคิดว่าไม่นะ อาจจะไม่ หลังจากนี้ เรายังไม่รู้อะไรใช่ไหม หรือคุณคิดว่ายังไง”
“ไม่ คงไม่ ฉันคิดว่า ฉันอาจจะให้สาวจีนคนนั้นนวดให้… มันอาจช่วยได้บ้าง ถ้าฉันขอให้เธอมาได้ง่าย ๆ เธอเรียนรู้ทักษะจากภาคเหนือของประเทศไทย และเธออาจจะค่อนข้างหยาบไปบ้าง หรืออาจไม่… เขาว่ากันนะ เธอรู้ไหมว่า โดยเฉพาะอย่างยิ่งธาตุแท้ของฉันก็คล้าย ๆ พวกเขานั่นแหละ บางทีพวกเขาก็จะได้ประโยชน์จากการถูนวดเบา ๆ ก็ได้นะ …คุณคิดว่ายังไงที่รัก”
“ใช่ ฉันรู้เธอหมายความว่ายังไงเกี่ยวกับการถูเบา ๆ ถ้าเป็นอย่างนั้น ทำไมเธอไม่ขอคุณลุงให้นวดให้ ทำไมถึงเลือกหญิงสาวล่ะ”
“คุณก็รู้ว่าทำไมฉันไม่ชอบให้มือผู้ชายมาแตะตัวฉัน ฉันได้อธิบายไปแล้วนะ ก็ได้ ถ้ามันทำให้คุณไม่สบายใจ ฉันจะไม่ไปนวด”
“ฟังนะ ฉันไม่ได้พูดว่าไม่ให้เธอไปนะ! โอ้สวรรค์ ฉันไม่สามารถห้ามเธอได้หรอก ถ้าเธอต้องการจะไป! อย่างไรก็ตามอย่างที่เธอว่า มีคนบอกว่าเธอค่อนข้างจะหยาบคาย และเธออาจจะทำอันตรายมากกว่าทำให้ดีขึ้น ฉันคิดว่ามันดูฉลาดมากกว่าถ้าจะยังไม่ทำ จนกว่าเราจะรอฟังป้าเธอก่อน”
ได้ ก็ดี เธออาจจะพูดถูกก็ได้ เธอยังไม่บอกเลยว่าเด็ก ๆ อยู่ไหน”
“ฉันไม่แน่ใจจริง ๆ ฉันคิดว่าพวกเขาน่าจะกำลังกลับมา… พวกเขาออกไปงานวันเกิดด้วยกัน หรือทำอะไรสักอย่างในวันหยุด”
ครอบครัวลีมีลูกสองคน ผู้ชายและผู้หญิงอย่างละหนึ่งคน และถือว่าเป็นความโชคดี เพราะพวกเขาพยายามในการมีลูกถึงสิบปีก่อนเริ่มตั้งครรภ์ลูกชายคนแรก ในตอนนี้คนหนึ่งอายุยี่สิบปี อีกคนสิบหกปี ฉะนั้นนายลีและคุณนายลีจึงละทิ้งความหวังถึงสิ่งอื่นใดมานานมากแล้ว
พวกเขาล้มเลิกความพยายามมานานแล้วเช่นกัน
อย่างไรก็ตาม เด็กสองคนนี้เป็นเด็กดี ให้เกียรติผู้อื่น และเป็นเด็กว่านอนสอนง่าย และพวกเขาทำให้พ่อแม่ภูมิใจเสมอมา หรืออย่างน้อยสิ่งที่พ่อแม่รับรู้ได้เกี่ยวกับพวกเขาก็คือ การทำให้พวกเขารู้สึกภาคภูมิใจ เพราะพวกเขาก็เหมือนกับเด็กดีทั่วไปคือ ดีอยู่ที่เก้าสิบเปอร์เซ็นต์ แต่ก็สามารถรับมือกับเหตุการณ์เลวร้ายได้เช่นกัน และก็มีแอบคิดปิดบังในเรื่องพ่อแม่ไม่เห็นด้วยอยู่เช่นกัน
เจ้าหนูลี ลูกชาย นายเด่น หรือลีน้อย อายุย่างยี่สิบ และเรียนจบมาสองปีแล้ว เขาก็เหมือนกับน้องสาวของเขาที่มีความสุขกับชีวิตในช่วงวัยเด็ก แต่ความจริงก็คือ มันเริ่มมีความอึมครึมเกิดขึ้นในชีวิตจากสิ่งที่พ่อของเขาได้วางแผนชีวิตที่ยุ่งยากไว้ให้ ไม่ใช่ว่าเขาไม่เคยทำงานมาเลยในชีวิต ทำทั้งก่อนและหลังเลิกเรียนมาแล้ว อย่างไรก็ดียังมีเวลาเล่นฟุตบอลและปิงปอง และมีสาว ๆ ที่โรงเรียนเต้นรำในเวลานั้นด้วย
ตอนนี้ทุกอย่างได้สิ้นสุดลงแล้ว และมีแนวโน้มว่าเขากำลังมองหาเกี่ยวกับเรื่องเพศ ไม่ใช่ว่าจะมีเรื่องแบบนี้ให้พูดถึงมากมายนัก แค่การจูบกันก็ยากแล้ว และแม้แต่การจับต้องของจริงก็ด้วย แต่ตอนนี้เขาไม่ได้ทำแบบเลยมาเกือบสองปีแล้ว เด่นคงจะไปในตัวเมืองทันทีในตอนนี้อย่างไม่ลังเล หากเขารู้ว่าจะทำอะไรได้บ้างเมื่อไปถึงที่นั่น แต่เขาก็ไม่มีความปรารถนาอย่างแรงกล้าถึงขนาดนั้น นอกจากแค่ได้มีเซ็กส์บ่อย ๆ
ฮอร์โมนอันพลุ่งพล่านของเขากำลังสร้างปัญหาให้กับเขาถึงขนาดที่ว่า แพะบางตัวมันดูน่าสนใจสำหรับเขามาก ซึ่งทำให้เขากังวลอย่างต่อเนื่อง
จริง ๆ มันก็ไม่ถึงขนาดนั้น เขาตระหนักว่าเขาจะต้องแต่งงาน ถ้าเขาต้องการมีความสัมพันธ์ปกติกับผู้หญิง
การแต่งงานนั้น ถึงแม้ว่ามันต้องแลกด้วยค่าใช้จ่ายในการมีลูก ช่างดูเป็นการเริ่มต้นตัดสินใจที่น่าสนใจเป็นอย่างมาก
สาวน้อยลี เป็นที่รู้จักกันในชื่อ “ดิน” เธอช่างเป็นเด็กอายุสิบหกที่น่ารักอย่างมาก เธอต้องออกจากโรงเรียนในฤดูร้อนที่จะถึงนี้ เธอเรียนน้อยกว่าพี่ชายสองปี ซึ่งก็เป็นเรื่องปกติของคนในพื้นที่ ไม่ใช่เพราะเธอฉลาดน้อยกว่า แต่เป็นเพราะทั้งพ่อแม่และตัวเธอเองคิดว่ายิ่งถ้าเริ่มต้นการมีครอบครัวก่อนก็ยิ่งดีมากเท่านั้น หากเด็กสาวจะหาสามีเมื่ออายุน้อยกว่ายี่สิบปีมันง่ายกว่าหากช้าไปกว่านั้นสักสองสามปี ดินยอมรับ ‘ภูมิปัญญา’ ดั้งเดิมนี้ โดยไม่ตั้งคำถามแม้ว่าแม่ของเธอจะรู้สึกหวั่นวิตกก็ตามที
เธอยังทำงานทั้งก่อนและหลังโรงเรียนเลิก ตลอดชีวิตของเธออาจจะลำบากกว่าพี่ชายของเธอ แม้ว่าเธอจะไม่เคยเห็นเด็กผู้หญิงที่แทบจะเป็นแรงงานทาสอยู่ทุกหนแห่ง
อย่างไรก็ตาม ดินก็ยังคงมีความเพ้อฝันอยู่ เธอใฝ่ฝันถึงเรื่องราวที่แสนโรแมนติก ที่คนรักจะพาเธอไปอยู่กรุงเทพฯ ซึ่งบางทีเขาอาจจะเป็นหมอ และเธอจะใช้เวลาทั้งวันไปกับการช้อปปิ้งกับแฟนของเธอ ฮอร์โมนของเธอทำให้รู้สึกสับสนเช่นกัน แต่วัฒนธรรมท้องถิ่นของพวกเขากีดกั้นไม่ให้เธอยอมรับสิ่งเหล่านั้น แม้แต่กับตัวเธอเอง พ่อ พี่ชายและแม่ของเธอก็เช่นเดียวกัน อาจจะให้เธอเก็บตัวหากพวกเขาจับได้ว่าเธอยิ้มให้เด็กผู้ชายอื่นที่ไม่ใช่คนในครอบครัว
เธอรู้และยอมรับมันโดยไม่ตั้งคำถามใด ๆ เช่นกัน
มันคือแผนของเธอในการเริ่มมองหาสามีโดยทันที ซึ่งเป็นสิ่งที่แม่เธอได้พร้อมให้ความช่วยเหลืออยู่แล้ว เพราะผู้หญิงของตระกูลลีทั้งสองคนรู้ดีว่าควรทำให้สำเร็จโดยเร็วที่สุดเพื่อป้องกันความอับอายที่จะเกิดขึ้นแก่ครอบครัว
สรุปแล้วทั้งหมดนี้ ครอบครัวลีก็เป็นครอบครัวปกติทั่วไปในชุมชน และพวกเขาก็มีความสุขในสิ่งที่เป็น พวกเขาใช้ชีวิตภายใต้ข้อจำกัดตามวัฒนธรรมท้องถิ่นและคิดว่าสิ่งนั้นถูกต้อง และเหมาะสม แม้ว่าเด็กทั้งสองจะเก็บงำความฝันที่อยากหนีเข้าเมืองใหญ่ก็ตาม ปัญหาคือ การขาดความปรารถนาอย่างแรงกล้าในการกลับคืนสู่อารยธรรมชนเผ่าที่มีมาหลายศตวรรษ ซึ่งเป็นสิ่งที่ดีสำหรับรัฐบาล ไม่เช่นนั้นคนหนุ่มสาวทั้งหมดจะหายไปจากชนบทอย่างเนิ่นนานเพื่อเข้าสู่กรุงเทพฯ และจากที่นั่นอาจเดินทางต่อไปยังต่างประเทศ เช่นไต้หวัน และโอมานที่มีค่าแรงดีกว่า อย่างไรก็ตามอิสรภาพจากแรงกดดันของคนรอบข้างจึงเป็นสิ่งที่ดึงดูดใจ
เด็กสาวหลายคนเคยเดินทางมาที่กรุงเทพฯ บางคนได้งานที่ดี แต่หลายคนจบลงด้วยการทำงานในอุตสาหกรรมทางเพศในเมืองใหญ่ และจากตรงนั้นมีเพียงไม่กี่คนที่เดินทางไกลไปถึงต่างประเทศ และแม้แต่นอกเอเชียเสียด้วยซ้ำ มันมีเรื่องราวน่ากลัวหลายเรื่องเกี่ยวกับการห้ามปรามเด็กสาวไม่ให้เลือกเส้นทางนั้น และพวกเขาต้องทำงานกับความอึกทึก และแม่ของเธอก็ถูกสอนมาเหมือนกัน
นายลีชอบวิถีชีวิตและรักครอบครัวของเขา ถึงแม้ว่ามันไม่อาจยอมรับได้ในการถูกจองจำจากภายนอก และเขาไม่อยากสูญเสียทุกคนเพราะความเจ็บป่วยที่อาจจะเริ่มก่อตัวขึ้นภายในตัวเขา ทั้งที่อายุยังไม่มากนัก
นายลีเฒ่า (ถึงแม้เขาจะรู้ว่ามีเด็กน้อยในหมู่บ้าน เรียกเขาว่า ตาลีแพะเฒ่า) ผู้มีอุดมการณ์ในช่วงวัยเยาว์ และได้เคยลงนามเพื่อต่อสู้กับเวียดนามเหนือในทันทีที่เขาออกจากโรงเรียน พวกเขาอาศัยติดกับชายแดนลาว ซึ่งเวียดนามเหนือก็อยู่ไม่ไกลจากที่นั่นเท่าใดนัก และรู้ว่าพวกอเมริกันทิ้งระเบิดที่นั่น และเขาต้องการจะทำอะไรสักอย่างเพื่อหยุดยั้งมัน