– Ніхто яшчэ не піў, не еў, не спаў і не цалаваўся ў касцёле. А яны хочуць зрабіць касцёл з усяго свету. Як быццам Бог, пажадаўшы такога, не зрабіў бы гэтага сам... Даў жа нам для чагосьці лясы, і рэкі, і нават такую бескарысную рэч, як святло месяца.
Усміхнуўся.
– Цікава, якія валасы ў літасцівага пана караля, калі ў іх заблытаецца месяц?
– Не ведаю, – суха сказала яна. – У мяне ёсць апачывальня.
– Тады судзі мяне, каралева. Толькі памятай – гэта будзе суд хатняга лебедзя над дзікім.
– Чаму ты так робіш? – з цікаўнасцю падалася да яго яна.
– Жыццё кароткае, як захад. Вось сонца над вадою, а вось – у Дняпры.
– Ты не верыш у рай?
– Так не бывае, каб і тут і там было добра. А мне добра тут.
– А мне – не.
Веі Вылівахі задрыжалі.
– Гэта не твая віна, гаспадыня. Людзі не ўмеюць жыць і таму кажуць пра заўтра, якога не будзе. Сёння мы верым і мучым сваё беднае цела, а заўтра затое будзем жыць. Сёння мы адмаўляемся ад сэрца ў імя велічы, але заўтра нам дадуць узнагароду. Сёння вырываем з сэрца любых, бо нам трэба ўзвялічыць каралеўства, але заўтра мы будзем кахаць.
Голас у яго быў, як скрыпка:
– І ты... не думаеш, што аб той самай велічы, напэўна, думаў і Канстанцін Вялікі, а зараз яго Візантыя, нарабіўшы крывавых брыдкасцяў, ляжыць у тле і праху. І нічога не засталося. Ні велічы, ні нават кахання першага кесара. Бо яго не было. То каму ад гэтага лягчэй? Я не хачу, пані.
– Царква патрабуе для цябе вогнішча.
Выліваха паціснуў плячыма:
– Што ж. У апошнюю ноч у мяне будзе больш успамінаў, чым у Канстанціна Вялікага. І я не пакіну пасля сябе другой Візантыі, акрамя любові. А яна непадуладная туркам... А табе парада – жыві. Апачывальня – гэта як забойства.
– Позна.
– Позна бывае, як кажуць, толькі ў труне. Але я не веру. Я так люблю жыццё – бо проста жыву! – што не магу верыць нават гэтаму.
– Раніцай я клікну варту. Чаго б ты хацеў у гэтую апошнюю ноч?
– Любові.
– Гэта немагчыма, – амаль варожа і жорстка сказала яна.