- Сядайце, піце чай, - спакойна сказаў Пора-Леановіч. - Сымон, фурману шклянку гарэлкі. Коней - выцерці.
- Дзякуй вам на добрым слове, але я не магу, - сказала яна.
- Падпарадкуйцеся, калі ласка, - ветліва, але цвёрда сказаў Леановіч.
Жанчына прыўзняла на яго вочы, быццам здзіўленая гэтай нечаканай цвёрдасцю. Але ўсё ж падпарадкавалася, села.
Гораў паспешліва згроб разам з абрусам рэшткі вячэры і выпіўкі. Адной рукой. Правая вісела на перавязі. Яна зусім загаілася, але не магла доўгі час вісець усцяж цела, зацякала.
Увесь гэты час жанчына безуважліва глядзела ў акно. І нават потым, калі пілі чай, не дакранулася да ежы, нягледзячы на ўсе ўгаворы Леановіча. Толькі пагрэла рукі аб шклянку і адпіла некалькі глыткоў. Леановіч павольна і з відавочнай насалодаю хлябтаў бурую ад заваркі вадкасць.
Калі Сымон прыбраў са стала, капітан зручна сеў, прыхіліўшыся спіною да сцяны, і, спытаўшы дазволу, закурыў.
- Дык у чым справа, пані?
- На той бераг. Я вельмі спяшаюся, - усхвалявана сказала яна. - За ўсю дарогу я толькі тут на цэлую гадзіну затрымалася.
- Давядзецца чакаць да раніцы, - спакойна сказаў Леановіч.
- Чаму?
- Вось загад генерала Фікельмонта ўначы абараняць паром, не падпушчаць чужых людзей. Тым больш цывільных... Пераначуйце тут. Пакой мы аддамо вам.
- Мне нельга.
- Вельмі шкадую, пані. Загад Фікельмонта. Ваенны час, пані. Інсургенты...
- Я не інсургент. Я толькі жанчына, маці.
- Захварэла дзіця? - пацікавіўся Пора-Леановіч.
- Не. Я спяшаюся да мужа.
- Шкадую, пані, але дапамагчы не магу. Палявы суд - непрыемная штука. І ёсць загад Фікельмонта, - як малому дзіцяці, добразычліва тлумачыў Леановіч.
- У мяне таксама загад. Яго сіяцельства. Прачытайце.
Ніхто не папрасіў назваць прозвішча. У гэты час у Беларусі было толькі адно «сіяцельства», падпарадкоўваючыся волі якога рухаліся палкі, ганцы заганялі да смерці коней, людзі мучылі людзей.
- Так, загад Мураўёва, - сцвярджальна сказаў Леановіч, гледзячы на паперу.
Гораву здалося, што выгляд у Леановіча не вельмі здзіўлены.